Podsumowanie zgłoszeń do Nagrody za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego 2025
30 listopada 2024 roku zamknęliśmy nabór zgłoszeń do Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Nagroda przyznawana jest w dwóch kategoriach: honoruje autora lub autorkę najlepszego przekładu nowości wydawniczej oraz wyróżnia wybitnego tłumacza lub tłumaczkę za całokształt twórczości translatorskiej. Jej wręczenie towarzyszy „Odnalezionemu w tłumaczeniu”. Ile zgłoszeń otrzymaliśmy i jakie są najbliższe losy nagrody?
Ufundowana przez Miasto Gdańsk i organizowana przez Instytut Kultury Miejskiej Nagroda za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego jest wyrazem uznania dla maestrii autorów i autorek przekładów literatury pięknej. Nagroda przyznawana jest w trybie dwuletnim żyjącym tłumaczom i tłumaczkom literatury obcej na język polski.
Podsumowanie zgłoszeń
W aktualnej – szóstej – edycji nagrody otrzymaliśmy 5 zgłoszeń w kategorii za całokształt twórczości oraz 85 zgłoszeń w kategorii przekładu nowości wydawniczej. Zgłoszenia w tej kategorii dotyczyły książek tłumaczonych łącznie z 14 języków, najczęstsze wśród nich są przekłady z angielskiego (41 zgłoszeń), niemieckiego (12), hiszpańskiego (8) oraz francuskiego (7). Wśród najrzadszych pojawiły się przekłady m.in. z arabskiego (1) czy greckiego (1). Ponieważ w tej kategorii zgłaszane są tłumaczenia konkretnych książek wydanych w ciągu 2 lat poprzedzających edycję nagrody, zdarzyć się mogą sytuacje, gdzie nazwisko danego tłumacza czy tłumaczki zgłoszone jest więcej razy. I rzeczywiście w tej edycji aż 11 nazwisk autorów i autorek przekładów zgłoszonych zostało co najmniej 2 razy: dwójka rekordzistów uzyskała po 4 zgłoszenia za przekład różnych pozycji wydawniczych.
Kapituła Nagrody
Liczby wynikające z podsumowania są ciekawe i warto się im przyglądać, ponieważ każde takie zestawienie mówi nam wiele o rynku wydawniczym. Jednak ostatecznie nie one będą oczywiście najważniejsze: dla jurorów i jurorek liczy się jakość tłumaczeń, stopień, w jakim oddają one nie tylko język, ale też ducha i charakter oryginalnego tekstu.
Kapituła Nagrody za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego składa się z uznanych tłumaczy i tłumaczek i w 2025 roku obradować będzie w składzie: Wojciech Charchalis, Anna Korzeniowska-Bihun, Piotr Paziński, Zofia Szachnowska-Olesiejuk, Anna Wasilewska (przewodnicząca). Biogramy jurorów poznasz tu (klik).

Laureaci poprzedniej edycji nagrody: Ireneusz Kania, Stanisław Waszak i René Koelblen
Co dalej?
Po zamknięciu i podsumowaniu zgłoszeń wszystkie materiały przekazane zostały jurorom. Mają oni 3 miesiące na zapoznanie się ze zgłoszonymi przekładami. Na początku marca tego roku odbędzie się w Gdańsku pierwsze posiedzenie Kapituły Nagrody – wówczas wyłonionych zostanie maksymalnie 7 nominacji w kategorii za przekład książki oraz wybrani zostaną laureat lub laureatka nagrody za całokształt twórczości translatorskiej. Ogłoszenie nominacji i laureata lub laureatki nastąpi w pierwszej połowie marca.
Kolejne posiedzenie Kapituły odbędzie się w kwietniu tego roku: podczas spotkania jurorzy zdecydują, który spośród nominowanych przekładów otrzyma nagrodę. Zwycięzcę lub zwyciężczynię poznamy podczas gali wręczenie nagrody, jaka towarzyszyć będzie Gdańskim Spotkaniom Literackim „Odnalezione w tłumaczeniu”. Laureaci – poza statuetką – otrzymają 50 tys. zł (całokształt) oraz 30 tys. zł (przekład książki). Podczas GSL tradycyjnie spotkamy się z laureatami nagród w obu kategoriach.
Dotychczasowi laureaci i laureatki nagrody translatorskiej:
2023 (całokształt) – Ireneusz Kania (różne języki)
2023 (książka) – René Koelblen i Stanisław Waszak za przekład z języka francuskiego „Zniknięć” Georges’a Pereca (wyd. Lokator 2022)
2021 (całokształt) – Anna Przedpełska-Trzeciakowska (jęz. angielski)
2021 (książka) – Teresa Tyszowiecka blasK! za przekład z języka angielskiegou książki Anthony’ego Josepha „Afrykańskie korzenie UFO” (wyd. Fundacja Korporacji Ha!art)
2019 (całokształt) – Małgorzata Łukasiewcz (jęz. niemiecki)
2019 (książka) – Marcin Szuster za przekład z języka angielskiego książki Djuny Barnes „Ostępy nocy” (wyd. Ossolineum)
2017 (całokształt) – Danuta Cirlić-Straszyńska (jęz. serbochorwacki)
2017 (książka) – Piotr Paziński za przekład z języka hebrajskiego książki Szmuela Josefa Agnona „Przypowieść o skrybie i inne opowiadania” (wyd. Nisza)
2015 (brak podziału na kategorie) – Maryna Ochab (jęz. francuski)
Fundatorem Nagrody jest Miasto Gdańsk. Organizatorem Nagrody jest Instytut Kultury Miejskiej.