Zapewniając krążenie między literaturami, przekład inicjuje nowe style, buduje sieć inspiracji, a przy tym poszerza nasze rozumienia świata i ludzi. Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego jest wyrazem uznania dla maestrii tłumaczy i tłumaczek literatury pięknej. Ich praca rozwija nasz język, naszą literaturę, naszą kulturę w sposób, który umożliwia nam pozostawanie w otwartym i entuzjastycznym dialogu ze światem.
Nagroda przyznawana jest w trybie dwuletnim żyjącym tłumaczom i tłumaczkom literatury obcej na język polski. Powołana została w 2013 roku przez Prezydenta Miasta Gdańska Pawła Adamowicza, a po raz pierwszy wręczona w 2015. Od 2017 roku przyznawana jest w dwóch kategoriach: za całokształt twórczości translatorskiej oraz za przekład konkretnego dzieła. Laureaci poza statuetką otrzymują odpowiednio 50 000 zł (za całokształt) oraz 30 000 zł (za przekład jednego dzieła).

Dotychczasowi laureaci i laureatki:
2015 – Maryna Ochab (jęz. francuski)
2017 (całokształt) – Danuta Cirlić-Straszyńska (jęz. serbochorwacki)
2017 (przekład książki) – Piotr Paziński za przekład z języka hebrajskiego książki Szmuela Josefa Agnona Przypowieść o skrybie i inne opowiadania (wyd. Nisza)
2019 (całokształt) – Małgorzata Łukasiewcz (jęz. niemiecki)
2019 (przekład książki) – Marcin Szuster za przekład z języka angielskiego książki Djuny Barnes Ostępy nocy (wyd. Ossolineum)
2021 (całokształt) – Anna Przedpełska-Trzeciakowska (jęz. angielski)
2021 (przekład książki) – Teresa Tyszowiecka blasK! za przekład z języka angielskiegou książki trynidadzkiego poety i pisarza Anthony’ego Josepha Afrykańskie korzenie UFO (wyd. Fundacja Korporacji Ha!art)
2023 (całokształt) – Ireneusz Kania (różne języki)
2023 (przekład książki) – René Koelblen i Stanisław Waszak za przekład z języka francuskiego Zniknięć Georges’a Pereca (wyd. Lokator 2022)
2025 (całokształt) – Carlos Marrodán Casas (jęz. hiszpański)
2025 (przekład książki) – Mateusz Kwaterko za przekład z języka francuskiego książki Kaprysy i zygzaki Théophile’a Gautiera (wyd. PIW 2023)
Nagrody w obu kategoriach wręczane są podczas Gdańskich Spotkań Literackich „Odnalezione w tłumaczeniu”. Wtedy też publiczność ma okazję wziąć udział w rozmowach z wyróżnionymi.
Kapituła Nagrody co dwa lata wybiera laureatów i laureatki spośród kandydatur zgłoszonych przez upoważnione podmioty, m.in. wydawnictwa, instytucje kultury, media o charakterze literackim, stowarzyszenia i związki twórcze, szkoły wyższe, pisarzy, literaturoznawców, krytyków literackich, tłumaczy.
Skład Kapituły Nagrody Translatorskiej 2025: Wojciech Charchalis, Anna Korzeniowska-Bihun, Piotr Paziński, Zofia Szachnowska-Olesiejuk, Anna Wasilewska (przewodnicząca).
Fundatorem Nagrody jest Miasto Gdańsk, jej organizatorem jest Instytut Kultury Miejskiej.