VERSOPOLIS to międzynarodowa platforma poetycka, która wspiera młodych twórców i promuje ich poezję poza granicami ojczystych krajów. Sieć zrzesza obecnie niemal 40 festiwali literackich z całej Europy – Polskę reprezentują w niej gdańskie wydarzenia organizowane przez Instytut Kultury Miejskiej, Europejski Poeta Wolności i „Odnalezione w tłumaczeniu”.

Poetów i poetki poprzednich edycji polskiej odsłony Versopolis poznasz tutaj (klik).

Partnerem spotkania jest sieć Versopolis.

Podczas spotkania Milica Markić, uznana tłumaczka polskiej literatury na język serbski (a szerzej – na odmiany języka, jaki dawniej znaliśmy pod nazwą serbskochorwacki) opowie o swojej drodze zawodowej:

„Tłumaczenie literatury to powołanie oraz praca twórcza, która poszerza horyzonty, a zmieniając nasz światopoglą – rozwija. Bez względu na to, w którym kraju i jak żyjemy, taki (najgłębszy) sposób obcowania z literaturą umożliwia „zaliczanie kolejnych prywatnych studiów”. Ta praca to nieprzerwane kształcenie. Udowadnia, że nasz czas (najcenniejszy kapitał) nie jest na sprzedaż – wykorzystujemy go dla siebie, dlatego tłumacz, choć jest zawodem niskopłatnym, pozostaje bogaty. Opowiem także o samotności tłumacza i wspólnocie kolegów po fachu.

Lekcję urozmaicą przykłady z moich ostatnich tłumaczeń: Lokmotywy Tuwima na czarnogórski i bośniacki – języki, które kiedyś istniały pod wspólną nazwą serbskochorwacki.”

Uwaga: lekcja zaprojektowana została z myślą o licealistach, ale udział w niej może wziąć każdy zainteresowany.

Partnerami cyklu Lekcji licealnych są Wolne Lektury i Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury.

Woolf, Mansfield, Lagerlöf, Kobylanśka, Achmatowa, Södergran, Vogel, Colette, Sagan, Yourcenar, Lispector, Bishop, Sztok, Nałkowska, Carter – literatura modernizmu została w dużej mierze napisana przez kobiety. W rozmowie o Kobietach, które napisały modernizm nie tylko odwołamy się do roli kobiet w kształtowaniu nowoczesnej literatury, ale też opowiemy o poetyce pisarstwa modernistek oraz znaczeniu tłumaczek okresu modernizmu.

W tegorocznym sparingu w przekładowe szranki staną tłumaczki literatury francuskojęzycznej, Marta Eloy-Cichocka i Agata Kozak.

Na czym polega sparing? Przed spotkaniem osoby biorące w nim udział tłumaczą fragment przekazanego im tekstu. Następnie premierowo prezentują swoje przekłady. Pojedynek pokazuje przekładową kuchnię – wybory, przed jakimi stają tłumacze, mierząc się z tekstem oryginału, różnice w rozumieniu tekstu, ale też umiejętności posługiwania się zasobami języka polskiego oraz zmagania z nieprzetłumaczalnym.

Sparing to dynamiczna i pełna humoru forma spotkania, które pokazuje jak diametralnie różne mogą być przekłady tego samego tekstu wyjściowego. Osoby ciekawe tej formuły, zapraszamy do obejrzenia zapisu „hiszpańskiego” sparingu z udziałem Ewy Zaleskiej i Wojciecha Charchalisa (klik).

W rozmowie udział wezmą tłumacze i tłumaczki nominowani do Nagrody za Twórczość Translatorską im. T. Boya-Żeleńskiego w kategorii przekład książki wydanej w ostatnich dwóch latach: 

Marcin Gaczkowski (jęz. ukraiński) nominowany za przekład książki Miasto Waleriana Pidmohylnego (KEW, 2024)
Agnieszka Kowaluk (jęz. niemiecki) nominowana za przekład książki Dane odosobowe Elfriede Jelinek (W.A.B. 2024)
Mateusz Kwaterko (jęz. francuski) nominowany za przekład książki Kaprysy i zygzaki Théophile’a Gautiera (PIW 2023)
Filip Łobodziński (jęz. hiszpański) nominowany za przekład książki W cieniu orła Artura Péreza-Reverte (ArtRage 2024)
Katarzyna Okrasko i Agata Ostrowska (jęz. hiszpański) nominowane za przekład książki Lektura uproszczona Cristiny Morales (ArtRage 2024)
Katarzyna Skórska (jęz. włoski) nominowana za przekład książki Ty, krwawe dzieciństwo Michele Mariego (Czarne 2024)
Tomasz Swoboda (jęz. francuski) nominowany za przekład książki Uwięziona Marcela Prousta (Officyna 2024)

Więcej o tegorocznych nominowanych dowiesz się tu (klik).

W Innych modernizmach skupimy się na modernistkach tworzących poza kanonicznym centrum, często pochodzących z kipiącego tygla wielokulturowej Europy Środkowej i Wschodniej. W jaki sposób ich praca wpłynęła na rozwój literatur narodowych, czy(m) różniła się od dzieła zachodnich modernistek?

Miejsce: Teatr Wybrzeże

Zapewniając krążenie między literaturami, przekład inicjuje nowe style, buduje sieć inspiracji, a przy tym poszerza nasze rozumienia świata i ludzi. Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego jest wyrazem uznania dla maestrii tłumaczy i tłumaczek literatury pięknej.

Podczas gali, która jest formą spektaklu literacko-artystycznego, poznamy laureata lub laureatkę nagrody w kategorii przekładu książki oraz wręczymy statuetki.

Wstęp: za okazaniem bezpłatnej wejściówki (szczegóły wkrótce)

Carlos Marrodán Casas to jeden ze współtwórców boomu literatury iberoamerykańskiej w Polsce w latach 70. Promotor literatury hiszpańskiej i nauczyciel akademicki, który wychował całą formację tłumaczy. Zadebiutował w 1973 roku przekładem „Szczeniaków” Maria Vargasa Llosy, tłumaczył m.in. książki Gabriela Garcii Marqueza, Roberta Bolaña, Octavia Paza, Javiera Mariasa. Wykorzystując rozmaite rejestry polszczyzny, Carlos Marrodán Casas potrafił zachować odrębność dykcji każdego z wymienionych pisarzy.

Carlos Marrodán Casas (ur. 1948) to urodzony we Francji Hiszpan, który niemal całe życie spędził w Polsce. Jest absolwentem polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Przez pewien czas związany był z redakcją „Nowych Książek”, następnie zaś pracował dydaktycznie w Katedrze Iberystyki UW. Od połowy lat 80. pracownik działu kultury Ambasady Hiszpanii w Warszawie. W połowie lat 90. związał się z wydawnictwem Muza, dla którego pracował jako tłumacz i konsultant, następnie zaś jako redaktor. Tłumaczenie jest jego pasją i pracą. Na język polski przełożył m.in. książki Gabriela Garcii Marqueza („Jesień patriarchy”, „Kronika zapowiedzianej śmierci”, „Miłość w czasach zarazy”, „O miłości i innych demonach”, „Rzecz o mych smutnych dziwkach”), Maria Vargasa Llosy („Pantaleon i wizytantki”, „Zielony dom”, „Gawędziarz”), Javiera Mariasa („Serce tak białe”, „Jutro w czas bitwy o mnie myśl”, „Zakochania” – wespół z Wojciechem Charachalisem), Roberta Bolaño („Gwiazda daleka”). Jest również współtłumaczem (z Beatą Fabjańską-Potapczuk) „Cienia wiatru” Carlosa Ruiz Zafóna, a z Katarzyną Okrasko wszystkich pozostałych powieści Zafóna. W jego dorobku znajdują się również przekłady sztuk teatralnych, poezji i piosenek.

W rozmowie Rodzaj żeński w przekładzie odwołamy się do kobiecości jako kategorii przekładowej, poruszymy też ogromnie aktualny temat języków emancypacji i inkluzji.

Siła wolnego słowa – przekład będzie dyskusją poświęconą m.in. językowi politycznej poprawności. Wspólnie z zaproszonymi gośćmi porozmawiamy o współczesnych szansach i wyzwaniach wolności słowa.

Debata zorganizowana z okazji stulecia Polskiego PEN Clubu.