Maryna Ochab z Nagrodą za Twórczość Translatorską im. T. Boya- Żeleńskiego
Maryna Ochab, tłumaczka z języka francuskiego została laureatką Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya – Żeleńskiego. Przełożyła m.in. Zająca z Patagonii Claude Lanzmanna, Zazi w metrze Raymonda Queneau, Czarodziejki Jeana Starobinskiego (razem z Tomaszem Swobodą), czy Indie. Miliony Zbuntowanych Vidiadhara Surajprasada Naipaula (razem z Agnieszką Nowakowską). Swój dorobek translatorski buduje od 1976r. Statuetkę, którą zaprojektowała i wykonała Katarzyna Józefowicz – uznana rzeźbiarka, artystka współczesna, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, wręczył Prezydent Miasta Gdańska Paweł Adamowicz. Wysokość Nagrody to 50 000 złotych.
– Maryna Ochab jest tłumaczką z pasją, ale ta pasja jest podszyta rzetelnością i szacunkiem dla oryginału, nie polega na forsowaniu własnego głosu. Szanuje integralność zdań, długość oddechu, niczego nie dopisuje ani nie skraca, potrafi uratować wszelkie dwuznaczności i tkankę tego, co jest pomiędzy wierszami. Jak wielu tłumaczy, lubi być w cieniu, ale pora wyprowadzić ją na środek sceny, w snop światła – mówi o laureatce przewodnicząca jury – Anna Wasilewska.
Dorobek translatorski Maryny Ochab obejmuje kilkadziesiąt tytułów, m.in. Życie seksualne Immanuela Kanta Jeana-Baptiste Botu, Przechodzimur: opowiadania Marcela Aymé, Symbolikę zła Ricoeura, Niebieski: historia koloru Michela Pastoureau, Total Cheops i Szurmo Jean-Claude’a Izzo. Tłumaczy głównie z języka francuskiego, ale również włoskiego, angielskiego i rosyjskiego. Popularyzuje także literaturę polską – na język francuski przetłumaczyła chociażby Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall.
Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego jest wyrazem uznania dla zasług i maestrii tłumaczy literatury pięknej i związana jest z zainicjowanymi w 2013 r. przez Instytut Kultury Miejskiej Gdańskimi Spotkaniami Tłumaczy Literatury „Odnalezione w tłumaczeniu”. Celem Nagrody jest podkreślenie należnej przekładowi i tłumaczowi rangi. Galę wręczenia Nagrody, która odbyła się 10 kwietnia w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim poprowadził Michał Chaciński, scenografię i wizualizację zaprojektowała Olga Warabida, a muzykę specjalnie dla „Odnalezionego w tłumaczeniu” skomponował Olo Walicki.
Laureatkę wybrała kapituła Nagrody w składzie: Anna Wasilewska (przewodnicząca Kapituły), Edward Balcerzan, Andrzej Jagodziński, Adam Pomorski, Krzysztof Pomian, Stanisław Rosiek, Justyna Sobolewska. Nominowanymi w roku 2015 byli: Elżbieta Cygielska (język węgierski), Jan Gondowicz (język francuski i inne), Michał Kłobukowski (język angielski,) Halina Kralowa (język włoski), Małgorzata Łukasiewicz (język niemiecki), Maryna Ochab (język francuski) i Jacek Poniedziałek (język angielski).
– Kapituła chciała zwrócić uwagę na różnorodność w dorobku laureatki, która gra na kilku fortepianach. Uprawia przekład wszystkich gatunków – oprócz poezji – czyli eseju filozoficznego, eseju historycznego, krytyki literackiej, prozy i dramatu. Wśród autorów przez nią tłumaczonych znajdują się takie nazwiska, jak Jean Starobinski, Paul Ricoeur, Philippe Ariès, Michel Pastoureau, Jean Delumeau, a także Georges Bataille, Raymond Queneau, Raymond Roussel. Maryna Ochab potrafi znaleźć właściwą dykcję dla wszystkich tłumaczonych przez siebie pisarzy, mocno ustawić głos, wcielić się w rozmaite role, nadać tekstom właściwą intonację, nie bać się leksykalnej wynalazczości – kontynuuje Wasilewska.
Statuetka Nagrody zaprojektowana przez Katarzynę Józefowicz jest nietypowa. Wykonana została z ulubionego przez artystkę materiału – papieru. Z pozoru wygląda jak mały sekretarzyk, szkatułka na cenne drobiazgi, w której po uchyleniu szufladek widzimy wycięte słowa, które kojarzą się Katarzynie Józefowicz z przekładem literackim, zarówno te oczywiste, jak książka, autor, literatura, ale też miłość, otwartość, metoda, nazwy przedmiotów czy rozmaite czasowniki. Artystka podkreśla, że obserwuje ewolucje statuetek przeróżnych nagród, ich formy i materiałów, z których są wykonane. Sama Józefowicz traktuje zaprojektowaną przez siebie nagrodę jako mały obiekt artystyczny, rzecz, którą można obdarować bliską osobę.
—
Instytut Kultury Miejskiej po raz drugi organizuje Gdańskie Spotkania Tłumaczy Literatury „Odnalezione w tłumaczeniu”. Tegoroczna edycja, odbywająca się w dniach 9-11 kwietnia, poświęcona jest literaturom i przekładowi z języka angielskiego i gromadzi niemal 60. gości: pisarzy, tłumaczy i krytyków literatury, z Polski i ze świata. W otwartych wykładach i panelach dyskusyjnych wezmą udział m.in.: Olga Tokarczuk, Antonia Lloyd-Jones, Michał Lipszyc, Maciej Świerkocki, Michał Kłobukowski Jerzy Jarniewicz, Maria Poprzęcka, Szczepan Twardoch, Ignacy Karpowicz czy Magda Heydel. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest wolny.
„Odnalezione w tłumaczeniu” promuje kulturotwórczą rolę tłumaczy literatury oraz pogłębia powszechną wiedzy o sztuce translacji. Spotkania dają możliwość spojrzenia na literaturę z nieco innej perspektywy, są punktem wyjścia do rozmów o świecie i dynamice zachodzących w nim zmian. Obok wątków literackich pojawi się wielokulturowość, polityka, socjologia, antropologia. Program Spotkań współtworzyły wybitne tłumaczki, jednocześnie osoby działające aktywnie na rzecz promocji przekładu: Magda Heydel, Urszula Kropiwiec i Justyna Czechowska.
Szczegółowy program Spotkań znajduje się na stronie: www.odnalezionewtlumaczeniu.pl/edycja2015/program/.
Sylwetki gości „Odnalezionego w tłumaczeniu”: www.odnalezionewtlumaczeniu.pl/edycja2015/goscie.
Sylwetki nominowanych tłumaczy i tłumaczek:
www.odnalezionewtlumaczeniu.pl/nominowani/.
Facebook: www.facebook.com/odnalezionewtlumaczeniu.
Patroni medialni Spotkań: Trójka – Polskie Radio, Tygodnik Powszechny, Xiegarnia.pl, lubimyczytac.pl, booklips.pl, Dziennik Bałtycki, trójmiasto.pl, Radio Gdańsk
Organizator: Instytut Kultury Miejskiej
Partnerzy: Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury, Gdański Teatr Szekspirowski, Uniwersytet Gdański, Instytut Książki, EMPiK, Teatr w Oknie