Nagroda Translatorska za przekład dzieła
W 20201 roku Nagrodą w kategorii przekład dzieła uhonorowana została Teresa Tyszowiecka blasK! za spolszczenie napisanej po angielsku książki trynidadzkiego poety i pisarza Anthony’ego Josepha Afrykańskie korzenie UFO wydanej przez Fundację Korporacji Ha!art.
Nominacje do Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. T. Boya-Żeleńskiego za przekład dzieła wyłoniła Kapituła w składzie: Carlos Marrodán Casas, Jakub Ekier, Dobromiła Jankowska, Izabela Korybut-Daszkiewicz, Justyna Sobolewska, Marcin Szuster, Anna Wasilewska – Przewodnicząca Kapituły.
W uzasadnieniu werdyktu członkowie Kapituły wskazali:
– Tłumaczka niezwykle sugestywnie oddaje dziki, transowy rytm oryginału, kapitalnie inscenizując wielobarwny, roztętniony, synkretyczny świat kultury karaibskiej. Tekst oddziałuje na wszystkie zmysły. Zachwyca warstwa brzmieniowa: instrumentacje głoskowe, rymy i rytmy. W rozbrykanym języku przekładu brzmi wyspiarska muzyka, a slangowa polszczyzna okazuje się nieskończenie plastyczna i ujawnia zaskakujące możliwości i zastosowania. Karaibki i Karaibowie – czy to kiler rodem z komiksu fantasy, czy skromny układacz posadzek – są nam bliscy, mimo odmiennej kultury i całkowicie odmiennych losów. Tekst jest czytelny i zrozumiały nawet dla kogoś, kto nigdy nie zetknął się z karaibskim krajobrazem.
Teresa Tyszowiecka blasK! jest tłumaczką z języka angielskiego. Przełożyła Hollywood Charlesa Bukowskiego, Kur zapiał Henry’ego Millera, Tytańskich graczy Philipa K. Dicka, Lewiatana z trylogii Illuminatus! R. Shea i R. A. Wilsona, Byłam Elieen Ottessy Moshfeg. Związana z alternatywną sceną muzyczną. Autorka projektów 7 Mostów Głównych i MostArt, których efektem było 20 koncertów site specific w oparciu o mosty Warszawy. Autorka filmu Akustyka.
NOMINACJE 2021
Wśród wspaniałych tłumaczy i tłumaczek nominowanych do Nagrody znaleźli się w tym roku:
Wawrzyniec Brzozowski, W cieniu rozkwitających dziewcząt, Marcel Proust, przekład z języka francuskiego; Wydawnictwo Officyna 2019
Drugi tom cyklu Prousta w ponowionym przekładzie. Wawrzyniec Brzozowski zdołał znaleźć właściwą dykcję dla przekładu dzieła należącego do klasyki. Jego wersja, wyzbyta nadmiernej stylizacji, napisana współczesnym językiem, odznacza się dbałością o realia epoki i doskonale sobie radzi z rozbudowaną, meandryczną frazą oryginału.
Wawrzyniec Brzozowski, tłumacz literatury francuskojęzycznej i historyk sztuki. Laureat Nagrody „Literatury na Świecie” za debiut translatorski, nominowany do Nagrody Literackiej Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności za przekład poezji Jeana Portante’a, dwukrotnie nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii przekład na język polski. Tłumaczył dzieła takich twórców jak m.in.: Alfred Jarry, Georges Perec, Marcel Proust, a także pamiętniki króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (pisane oryginalnie po francusku).
Olga Czernikow, Corvina, czyli książka o krukach, Petr Rákos, przekład z języka czeskiego; Wydawnictwo Amaltea 2019
Anegdoty prozaika-psychiatry są, jak sam gatunek Corvus corax, drapieżne i wszystkożerne. Karmiąc się mnóstwem nawiązań do kultury, historii albo przyrodoznawstwa, książka ta w istocie ukazuje świat mężczyzn. Jej okrutny humor, kreowany jakby od niechcenia, w przekładzie Olgi Czernikow śmieszy i przestrasza z całą mocą.
Olga Czernikow, tłumaczka i redaktorka. Przełożyła m.in. książki Jana Balabána (Zapytaj taty, Którędy szedł anioł), Vladimíra Binara (Pianka od Chińczyka), Terezy Boučkovej (Rok Koguta), Radki Denemarkovej (Pieniądze od Hitlera, Przyczynek do historii radości, Kobold – we współpracy z Agatą Wróbel – i Wady snu), Vladimíra Macury (Guwernantka – we współpracy z Michałem Kunikiem) i Petra Rákosa (Corvina, czyli książka o krukach)
Leszek Engelking, Księga pocałunków, Jarosłav Seifert, przekład z języka czeskiego; Wydawnictwo Officyna 2019
Zwany „melancholijnym czarodziejem”, noblista Jaroslav Seifert przeszedł w swojej poezji od awangardowości do tradycyjnego liryzmu, a na koniec porzucił wszelkie efekty. Wszystkie te odcienie jego wiersza znakomicie oddaje Leszek Engelking. Księga pocałunków, pierwszy polski wybór Seiferta spod ręki jednego tłumacza, zawiera także posłowie, które jest jak mała książka w książce.
Leszek Engelking, filolog, literaturoznawca, poeta, nowelista, tłumacz z języka angielskiego, czeskiego, hiszpańskiego, rosyjskiego, słowackiego i ukra-ińskiego, krytyk literacki, w latach 1984–1995 redaktor miesięcznika „Literatura na Świecie”, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (od 1989); laureat Nagrody „Literatury na Świecie” (1989, 2002, 2008, 2018) i nagrody Polskiego PEN Clubu (2010) za przekłady z języka angielskiego i języków słowiańskich. Autor tekstów o filmie, teatrze i plastyce. Swoje wiersze, opowia-dania, przekłady, eseje, recenzje i artykuły publikował w kilkudziesięciu tytułach w Polsce i zagranicą.
Hanna Igalson-Tygielska, Sroga zima, Raymond Queneau, przekład z języka francuskiego; wyd. Biuro Literackie 2019
Sroga zima (1939), podobnie jak wszystkie utwory Queneau, podlega formalnym, choć niewidocznym rygorom, pod batutą matematyki i retoryki. Nic nie jest pozostawione przypadkowi. Hanna Igalson-Tygielska, wytrawna tłumaczka także innych powieści Queneau, świetnie poradziła sobie z prozą, w której dbałość o strukturę idzie w parze z dbałością o słowo. Z prozą, w której humor, sarkazm i ironia podszyte są nutą melancholii.
Hanna Igalson-Tygielska zajmuje się przekładem z języka francuskiego od 1973 roku i ma w swoim dorobku tłumaczenia poezji (takich autorów jak Leconte de Lisle, Alphonse de Lamartine), dzieł filozoficznych (Paula Ricoeura) oraz prozy (noblistów, np. Claude’a Sumona i J.M.G. Le Clézio, czy innych wybitnych twórców, jak Jacques Attali, Fernand Braudel, Colette, Georges Simeon, Gérard de Nerval). Laureatka nagrody „Literatury na świecie” (2010), dwukrotnie nominowana do Nagrody Literackiej Gdynia (2015 i 2017). Hanna Igalson-Tygielska do Nagrody im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego nominowana jest po raz drugi – w 2017 roku Kapituła Nagrody nominowała jej przekładNiedzieli życia Raymonda Queneau (wyd. Biuro Literackie).
Maciej Płaza, Wzgórze przyśnień, Arthur Machen, przekład z języka angielskiego; wyd. Państwowy Instytut Wydawniczy 2020
Polska edycja Wzgórza przyśnień, dekadenckiej powieści Arthura Machena, to prawdziwe święto języka. Przekład Macieja Płazy sugestywnie oddaje melancholijny nastrój stylizowanej prozy Machena, urzeka bogactwem, rytmem i plastycznością.
Maciej Płaza, prozaik, tłumacz z języka angielskiego, literaturoznawca, dok-tor nauk humanistycznych. Wyróżniony Literacką Nagrodą Europy Środkowej „Angelus”, Nagrodą Literacką Gdynia, Nagrodą Fundacji im. Kościelskich, Śląskim Wawrzynem Literackim oraz nominacjami do Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza i Nagrody Literackiej Nike. Tłumacz dwudziestu kilku książek, m.in. prac naukowych, beletrystyki współczesnej (Christos Tsiolkas, DeSales Harrison, Edward St Aubyn, Mark Helprin), literatury dziecięcej (Kenneth Grahame: O czym szumią wierzby, Vesper 2014), klasyki literatury niesamowitej (H.P. Lovecraft: Zgroza w Dunwich i inne przerażające opowieści i Przyszła na Sarnath zagłada. Opowieści niesamowite i fantastyczne, Vesper 2012 i 2016, Mary Shelley: Frankenstein, czyli Współczesny Prometeusz, Vesper 2013, Arthur Machen: Wzgórze przyśnień, PIW 2020). Za tom opowiadań Lovecrafta Zgroza w Dunwich… wyróżniony nagrodą przekładową „Literatury na Świecie” w kategorii Nowa Twarz.
Teresa Tyszowiecka blasK!, Afrykańskie korzenie UFO, Anthony Joseph, przekład z języka angielskiego; wyd. Fundacja Korporacja Ha!art 2020
„Afrykańskie korzenie UFO”, wielogatunkowa „afrofuturystyczna” opowieść Anthony’ego Josepha, brytyjskiego poety, pisarza i muzyka z Trynidadu i Tobago, to wspaniały literacki przejaw kondycji postkolonialnej. Brawurowy, twórczy przekład Teresy Tyszowieckiej doskonale inscenizuje niezwykłe rytmy trynidadzkiego dialektu, uprzytamniając możliwości, jakie otwiera przed polszczyzną kontakt ze światem przenikających się języków, kultur i inspiracji.
Teresa Tyszowiecka blasK!, tłumaczka z języka angielskiego. Przełożyła Hollywood Charlesa Bukowskiego, Kur zapiał Henry’ego Millera, Tytańskich graczy Philipa K. Dicka, Lewiatana z trylogii Illuminatus! R. Shea i R. A. Wilsona, Byłam Elieen Ottessy Moshfeg. Związana z alternatywną sceną muzyczną. Autorka projektów 7 Mostów Głównych i MostArt, których efektem było 20 koncertów site specific w oparciu o mosty Warszawy. Autorka filmu Akustyka.
Ryszard Wojnakowski, Maskarada geniuszy, Fritz von Herzmanovsky-Orlando, przekład z języka niemieckiego; wyd. Państwowy Instytut Wydawniczy 2019
„Maskarada geniuszy”, smakowita groteska i barokowa wariacja na temat upadku Austro-Węgier, przypomina dzikie kłącze, rozrastające się we wszystkich kierunkach. W tej feerii nazw i imion mieszają się języki i konwencje literackie, a to wszystko możemy docenić dzięki znakomitemu przekładowi Ryszarda Wojnakowskiego, który sugestywnie oddaje bogactwo i szaleństwo tej modernistycznej prozy.
Ryszard Wojnakowski, tłumacz i wydawca literatury niemieckojęzycznej. Studiował germanistykę i skandynawistykę na UJ. W latach 1983–1993 redaktor w Wydawnictwie Literackim, od 1993 wolny strzelec. Od 2000 wydaje – do dziś 13 tomów – dwujęzyczną serię współczesnej poezji austriackiej Śpiewać to być. Działalność propagatorska i dydaktyczna, m.in. seminarium na Viadrinie 2009/10. Wśród autorów: E.M. Remarque, H. Böll, K. Mann, B. Schlink, W. Hilbig, M. Ende (proza), F. Mayröcker, I. Aichinger, Ch. Lavant, M. Kaléko (poezja), Martin Buber, Gershom Scholem (eseistyka).
